6 tips voor een vastgelopen tekst
Daar zit je dan naar je computerscherm te staren. Je was vol goede moed begonnen, maar na urenlang zwoegen op je blog of websitetekst zit je vast. Muurvast. Geen idee hoe je die tekst weer fatsoenlijk op de rails krijgt. Hier 6 keer eerste hulp bij een vastgelopen tekst.
1. Noem het geen writer’s block
Het klinkt misschien heel intellectueel en diepzinnig, maar vastlopen met een tekst wil niet zeggen dat je lijdt aan een writer’s block. Schrijversblokken zijn voor romanciers die al boekenkasten hebben volgeschreven. En die lezen dit blog niet. Noem het dus geen writer’s block. Anders maak je het probleem groter dan het is. Vastzitten in een tekst is gewoon een kwestie van even het hobbeltje over.
2. Eerst even lekker backspacen
Hij zit er niet voor niets, daar groot rechtsboven op je toetsenbord: de backspace knop. Koester hem en gebruik hem. Veel en vaak. Want geloof me, het kan korter. Liever een tekst die strak staat van de essentie dan een ellenlang essay met doodlopende zijpaden. Gaap.
Lijdt jouw vastgelopen tekst aan obesitas? Teveel zinnen waarin je boodschap verwatert en verdrinkt? Schrijfregel nummer één: schrijven is schrappen. Een goede tekst is als een minirok: lang genoeg om de essentie te dekken, kort genoeg om spannend te blijven. Kijk dus eens kritisch naar elke zin en wees meedogenloos: hak, kap en schrap dat het een lieve lust is. Less is more.
Maak er nog een mooie kop en een staart aan en plop hem zo op je website.
3. Kill your darlings
Natuurlijk stuit je in je schrapwoede ook op die prachtige volzin, die zo zwierig uit je toetsenbord het scherm op vloog. Hoewel dit stukje proza naar jouw bescheiden mening niet zou misstaan in een roman, moet ik je teleurstellen. Een blog of website is geen roman. De hakbijl erin.
Die volzinnen zijn als omgewaaide bomen op de weg, ze blokkeren de vrije doorstroom van je verhaal. En omdat je ze uit eerbied niet durft te schrappen, kan je tekst geen kant op. Dus kill your darlings. Zie het als een tribaal overgangsritueel van je schrijverschap. Pijnlijk, maar noodzakelijk. Uit de as van je omgebrachte dierbaren zal een sterke tekst herrijzen.
4. Structuur, structuur, structuur
Een huis heeft een fundering, een middendeel en een dak. Een boom heeft wortels, een stam en een kruin. Een mens heeft voeten, een romp en een hoofd. Een goede tekst heeft een begin, een midden en een eind.
Kijk nog eens even naar je vastgelopen tekst. Voldoet ‘ie een beetje aan het bovenstaande plaatje, of is het een vormeloos gedrocht dat uit een eng wetenschappelijk laboratorium is gekropen? Geef je tekst zijn ledematen terug met een duidelijke structuur. In de inleiding introduceer je je onderwerp, in het middendeel werk je het uit met heldere argumenten en in het slot presenteer je je conclusie.
Terugkeren naar structuur schept orde in je hoofd en in je tekst. En daar wordt iedereen beter van.
5. Een goed begin is het halve werk
Je lezer heeft weinig tijd. Een sterke tekst pakt hem daarom gelijk bij zijn lurven en sleurt hem met kop en kont het verhaal in. Voordat hij goed en wel heeft besloten of hij je tekst gaat lezen of niet, is hij al halverwege.
Journalisten – al zeg ik het zelf – zijn daar vaak een kei in. In kranten en tijdschriften begint bijna elk artikel met een sterke opening, die uitnodigt tot verderlezen. Dat kan een persoonlijke ervaring zijn, een anekdote of een spannend verhaal.
Begin sterk: zet persoonlijke ervaringen of fascinerende factoids helemaal vooraan. Een goed begin geeft je vertrouwen en inspiratie om ook van de rest van de tekst een succesverhaal te maken.
6. Schakel professionele hulp in
Kom je er echt niet meer uit, vraag dan eens een tekstschrijver om naar je tekst te kijken. Bij een lekkende kraan bel je per slot van rekening ook een loodgieter, als je het zelf niet kunt oplossen. Teksten transformeren van houten staketsels naar mooie woontorens met dynamische lijnen is voor een tekstschrijver of journalist dagelijkse kost.
Zoek je nog iemand? Ik ken toevallig een goede.
